Содержание

Кæлмытæ ʻрмæст аппарынц сæ цæрмттæ,
Уд цæмæй ысхъомыл уа фæрнæй,
Мах, хъыгагæн, стæм бынтон æндæртæ,
Мах та ивæм удтæ, буæрттæ — нæ.

О, зæрдылдарæн, уæйыджы армæй
Цард кæныс йæ идонæй, бæхау,
Ацы буары чи царди мæ разæй,
Уыдоныл мын радзур, скæн æгъдау.

Иууыл фыццаг уыд мæллæг, æнæуынд,
Бауарзта æрмæстдæр къохты тар,
Хауд сыфтæр, кæлæнгæнæг, йæ иу дзырд
Къæвдайæн урæдта тагъд йæ уард.

Равзæрста дыууæ ʻмбалы йæхицæн:
Иу уыд бур куыдз, иннæ та — бæлас.
Уыйимæ мын иумиагæй — ницы,
Никæй бауырндзæн, кæй уыдтæн æз.

Дыккаг уарзта хуссары тæвд дымгæ,
‘Дзух йæ хъустыл фæндыры цагъд уад,
«Цард мæ хæлар у», — дзырдтой йæ былтæ.
Дуне та – къæхты бын гауыз уæд.

Уый мæ зæрдæмæ нæ цыд бынтондæр,
Уый фæндыд суын паддзах, стæй – хуыцау,
Уый æрсагъта ‘ппæлой фыст «поэт дæн»
Ме ‘дзæм хæдзары дуарыл, бецау!

Уарзон мын — сæрибары æвзæрст лæг,
Денджызтыл цæуæг æмæ æхсæг,
Зарыдысты йын зыллангæй дæттæ
Æмæ кодтой æврæгътæ хæлæг.

Уыд бæрзонд йæ халагъуд, тæмæссаг,
Хæргæфстæ — цæрдæг æмæ тыхджын,
Раст, сæнау, æнæфсисæй, фæнуæзта
‘Цæгæлон зæххы уæлдæф, адджын.

Ды, зæрдылдарæн, кæныс лæмæгъдæр,
Уый уыдис, æви уыдис æндæр,
Буц сæрибар чи баивта ʻнæмæт
Стыр, хъазуатон, карз тохыл кæддæр.

Бавзæрста уый дойны, стонджы бонтæ,
Знæт фын æмæ ʻгæрон балц, фæлæ
Уац Герги дыууæ ʻвнæлды фæкодта
Йе ‘нæнæмыгæвнæлд риумæ уæд.

Æз хъуынтъыз æмæ хъæддыхæй скодтон
Мигъты рæзæг аргъуанæн нывæзт.
Фыды кадыл зæрдæ ‘нувыд ссыгътон,
Уадз зæххыл дæр уа уæлæрвты ‘мвæз.

Зæрдæ пиллоны кæндзæни судзгæ,
Уыцы бонмæ, цалынмæ, фæрнæй,
Ног Ерусалимы рухстау къултæ
Ма сзыной мæ райгуырæн зæххæй.

Сдымдзæн уæд æнахуыр дымгæ уайтагъд,
Зæхмæ ʻвирхъау рухс кæлдзæн, æрвон, —
Уый Æрфæны Фæд йæ хуыз ыскалдта,
Раст цæхæр планетæты дыргъдон.

Балæудзæн мæ разы ‘мбæрзт цæсгомæй
Иу бæлццон, æбæрæг; фæлæ ʻппæт
Бамбардзынæн, уым куы фенон домбай
Æмæ цæргæс, бæлццонмæ тæхæг.

Айзæлдзæн мæ хъæр… фæлæ мæ хъæрмæ
Исчи ‘ххуысмæ рбатындздзæн мæнмæ?
Кæлмытæ ʻрмæст аппарынц сæ цæрмттæ,
Мах та ивæм удтæ, буæрттæ — нæ.

---

Перевод стихотворения Николая Гумилёва «Память» на осетинский язык.

Память

Только змеи сбрасывают кожи,
Чтоб душа старела и росла.
Мы, увы, со змеями не схожи,
Мы меняем души, не тела.

Память, ты рукою великанши
Жизнь ведешь, как под уздцы коня,
Ты расскажешь мне о тех, что раньше
В этом теле жили до меня.

Самый первый: некрасив и тонок,
Полюбивший только сумрак рощ,
Лист опавший, колдовской ребенок,
Словом останавливавший дождь.

Дерево да рыжая собака,
Вот кого он взял себе в друзья,
Память, Память, ты не сыщешь знака,
Не уверишь мир, что то был я.

И второй… Любил он ветер с юга,
В каждом шуме слышал звоны лир,
Говорил, что жизнь — его подруга,
Коврик под его ногами — мир.

Он совсем не нравится мне, это
Он хотел стать богом и царем,
Он повесил вывеску поэта
Над дверьми в мой молчаливый дом.

Я люблю избранника свободы,
Мореплавателя и стрелка,
Ах, ему так звонко пели воды
И завидовали облака.

Высока была его палатка,
Мулы были резвы и сильны,
Как вино, впивал он воздух сладкий
Белому неведомой страны.

Память, ты слабее год от году,
Тот ли это, или кто другой
Променял веселую свободу
На священный долгожданный бой.

Знал он муки голода и жажды,
Сон тревожный, бесконечный путь,
Но святой Георгий тронул дважды
Пулею нетронутую грудь.

Я — угрюмый и упрямый зодчий
Храма, восстающего во мгле,
Я возревновал о славе Отчей,
Как на небесах, и на земле.

Сердце будет пламенем палимо
Вплоть до дня, когда взойдут, ясны,
Стены нового Иерусалима
На полях моей родной страны.

И тогда повеет ветер странный —
И прольется с неба страшный свет,
Это Млечный Путь расцвел нежданно
Садом ослепительных планет.

Предо мной предстанет, мне неведом,
Путник, скрыв лицо: но всё пойму,
Видя льва, стремящегося следом,
И орла, летящего к нему.

Крикну я… Но разве кто поможет, —
Чтоб моя душа не умерла?
Только змеи сбрасывают кожи,
Мы меняем души, не тела.