Azmiş Tramvay
Yad küçədə tək-tənha dolaşırdım bayaqdan,
Qəfil quş çığırtısı qulaqlarımı deşdi –
Bir dütar cingiltisi eşidildi uzaqdan,
Böyrümdən bir tramvay yel kimi ötdü keçdi.
Özüm də baş açmadım, bilmədim necə, haçan
Atıldım mindim ona yanımdan adlayınca.
Günün günorta çağı alov saçan, od saçan
Bir zolaq buraxırdı tramvay öz dalınca.
Azıb sonsuz zamanın qaranlıq yarğanında
Uçurdu yel qanadlı qara qasırğa kimi.
Saxla bu tramvayı, saxla, Bələdçi, saxla!
Qoyma getsin vaqonu!
Tez ol, dayandır onu!Amma gecdi. Divar da arxada qaldı artıq,
Ötüb keçdik yamyaşıl palma pöhrəliyindən.
Nildən də, Nevadan da, Senadan da adladıq,
Gurultuyla adlayıb keçdik hər üç körpüdən.
Elə bu vaxt bir anlıq görünüb pəncərədən
Zəndlə baxdı bir adam vaqonun arxasınca.
Hə, tanıdım kim idi – Beyrutda bildir ölən
Dilənçi kökündəki həmin o miskin qoca.
Hardayam mən, hardayam? Cavabında ürəyim
Həyəcanla döyünür, pıçıldayır astadan:
“Görürsənmi vağzalı? O vağzalda sən yəqin
Bilet tapa bilərsən ruhun Hindistanına”.
Nə anladır lövhədə qanla yazılmış elan:
“Tərəvəz” dükanında guya kələm satılır.
Mənsə yaxşı bilirəm: kələm deyil satılan –
Qutuya kəsilən baş, ölü kəllə atılır.
Qırmızı köynək geyən sallaq sifətli cəllad
Uf demədən mənim də kəsib atır başımı.
Kəlləm ən qıraqdakı qan bulaşıq qutuda
Bir az əvvəl kəsilmiş kəllələrə qarışır.
Döngədəki hasar da sınıq-salxaq taxtadan:
Üçpəncərəli bir ev... otu solmuş çəmənlik...
Saxla bu tramvayı, saxla, Bələdçi, saxla!
Qoyma getsin vaqonu!
Tez ol, dayandır onu!
Sən burda yaşayırdın, sən burda oxuyurdun,
Maşenka, indi hanı şux səsin, şux bədənin?
Burda öz adaxlına sən xalı toxuyurdun,
Gerçək ola bilərmi görən ölməyin sənin?
Çıraqban otağında sən özünü didirdin,
Mənsə bu vaxt başımda pudralanmış ağ parik
İmperatriçəmizin hüzuruna gedirdim...
Və səninlə bir daha rastlaşıb görüşmədik.
İndi anlamışam ki, yalnız o yerdən düşən
Bir işıq zərrəsiymiş azadlığımız bizim.
Planetin heyvanat bağının girişində
Adamlar və kölgələr dayanıbmış müntəzir.
Elə bu dəm sərin meh, xəfif bir külək əsir...
Körpünün yanındaca çatıb məni çığnayır:
Dəmir əlcək geyinmiş bir atlının pəncəsi
Və qızmış ayğırının bir cüt ağır dırnağı.
Bizi haqqın yoluna yönəldən İsakinin
Mübarək nəzərləri üstümüzdədir yenə.
Gedib dua edərəm Maşenkamın ruhuna,
Həm də yas saxlayaram öz acı qismətimə.
Amma demə ürəkdən dərd-qəm əskilməzmiş heç,
Yaşamağın nə qədər ağrı-acısı varmış...
Maşenka, ömrüm boyu ağlıma gəlməzdi heç –
Bu cür sevib, bu qədər kədərlənmək olarmış.
Перевод стихотворения Николая Гумилёва «Заблудившийся трамвай» на азербайджанский язык.
Заблудившийся трамвай
Шел я по улице незнакомой
И вдруг услышал вороний грай,
И звоны лютни, и дальние громы,
Передо мною летел трамвай.
Как я вскочил на его подножку,
Было загадкою для меня,
В воздухе огненную дорожку
Он оставлял и при свете дня.
Мчался он бурей темной, крылатой,
Он заблудился в бездне времен…
Остановите, вагоновожатый,
Остановите сейчас вагон.
Поздно. Уж мы обогнули стену,
Мы проскочили сквозь рощу пальм,
Через Неву, через Нил и Сену
Мы прогремели по трем мостам.
И, промелькнув у оконной рамы,
Бросил нам вслед пытливый взгляд
Нищий старик, — конечно тот самый,
Что умер в Бейруте год назад.
Где я? Так томно и так тревожно
Сердце мое стучит в ответ:
Видишь вокзал, на котором можно
В Индию Духа купить билет?
Вывеска… кровью налитые буквы
Гласят — зеленная, — знаю, тут
Вместо капусты и вместо брюквы
Мертвые головы продают.
В красной рубашке, с лицом, как вымя,
Голову срезал палач и мне,
Она лежала вместе с другими
Здесь, в ящике скользком, на самом дне.
А в переулке забор дощатый,
Дом в три окна и серый газон…
Остановите, вагоновожатый,
Остановите сейчас вагон!
Машенька, ты здесь жила и пела,
Мне, жениху, ковер ткала,
Где же теперь твой голос и тело,
Может ли быть, что ты умерла!
Как ты стонала в своей светлице,
Я же с напудренною косой
Шел представляться Императрице
И не увиделся вновь с тобой.
Понял теперь я: наша свобода
Только оттуда бьющий свет,
Люди и тени стоят у входа
В зоологический сад планет.
И сразу ветер знакомый и сладкий,
И за мостом летит на меня
Всадника длань в железной перчатке
И два копыта его коня.
Верной твердынею православья
Врезан Исакий в вышине,
Там отслужу молебен о здравьи
Машеньки и панихиду по мне.
И всё ж навеки сердце угрюмо,
И трудно дышать, и больно жить…
Машенька, я никогда не думал,
Что можно так любить и грустить.
Другие переводы:
- Английский
Карл Проффер
The Streetcar Gone Astray - Роберт Крик
The Lost Tram - Роджер Пулверс
The Tram that Lost Its Way - Ричард Маккейн
The Tram That Lost Its Way - Владимир Марков, Меррилл Спаркс
The Lost Streetcar - Гарри Виллеттс
The Tram that Lost its Way - Руслан Родионов
The Lost Tram - Яков Хорнштейн
The tram that lost its way - Дон Магер
The Stray Tram - Бартон Раффел, Алла Бураго
The Lost Tram - Дэнис Джонсон, Кэти Льюис
The Streetcar That Lost Its Way - Борис Дралюк
The Lost Tram - Болгарский
Георги Рупчев
Заблудилият се трамвай - Бойко Ламбовски
Заблуденият трамвай - Венгерский
Иштван Бака
Eltévedt villamos - Испанский
Хосе Матео, Ксения Дьяконова
El tranvía extraviado - Китайский
Бинг Чжан
迷途的电车 - Чжэншуо Чжан
迷途的电车 - Литовский
Андрюс Кривас
Pasiklydęs tramvajus - Гинтарас Патацкас
Paklydęs tramvajus - Немецкий
Ирмгард Вилле
Die verirrte Straßenbahn - Вольфганг Ланге
Der verirrte Trambahnwagen - Сербский
Томислав Шиовац
Залутали трамвај - Словацкий
Ян Квапил
Zablúdená električka - Украинский
Максим Стриха
Заблукалий трамвай - Евгения Чуприна
Йшов я по вулиці незнайомій... - Французский
Жорж Нива
Le Tramway égaré - Чешский
Мария Марчанова
Zbloudila tramway - Зденек Спилка
Zbloudilá tramvaj - Ярослав Кабичек
Zbloudilá tramvaj - Новонорвежский
Ю Эгген
Trikken som fór vill - Голландский
Ари ван дер Энт
De verdwaalde tram